Tips en adviezen over verduurzamen erfgoed
Kun je je huis ook verduurzamen als het een gemeentelijk of een rijksmonument is? Of als je huis in een beschermd dorps- of stadsgezicht staat? Jazeker, maar de maatregelen moeten dan wel aan een aantal voorwaarden voldoen. Die komen er in het algemeen op neer dat de monumentale waarde niet mag worden aangetast.
Eerst gemeente benaderen, daarna specialist
Welke maatregelen bij jouw 'woonmonument' toegestaan zijn, is niet zomaar te zeggen. Daar komt maatwerk bij kijken. Neem daarom altijd eerst contact op met de gemeente. Bij de afdeling die zich met monumenten en erfgoed bezighoudt, kun je terecht met vragen over de randvoorwaarden en eventuele vergunningen. Ga met deze afdeling in gesprek nog vóór je een uitgewerkt plan maakt en zakelijke verplichtingen aangaat. Je moet immers eerst weten wat er mag, en hoe jij je kansen op een vergunning vergroot. Betrek daarna een specialist met kennis van monumentale panden en verduurzaming voor het vervolg. Daarvoor kun je contact opnemen met Duurzaam Bouwloket, het onafhankelijke energieadvies-loket van de gemeente. De adviseurs van Duurzaam Bouwloket helpen je op weg met gratis advies en informatie over de te nemen maatregelen. Daarnaast kunnen ze je in contact brengen met gespecialiseerde adviseurs en/of gecertificeerde bedrijven voor de uitvoering.
Omgevingsvergunning bij monumenten: een kwestie van maatwerk
Als het verduurzamen ertoe leidt dat een monument of een pand in een beschermd dorps- of stadsgezicht wordt gewijzigd, moet je een omgevingsvergunning aanvragen. Dit kan via www.omgevingsloket.nl. Je aanvraag wordt dan voorgelegd aan de Erfgoedcommissie. Die commissie toetst of de voorgenomen werkzaamheden de monumentale waarde van het pand intact houden. De Erfgoedcommissie neemt jouw belang nadrukkelijk in de afweging mee. Het gaat steeds om maatwerk. Maatregelen die bij het ene monument of pand goed in te passen zijn, zijn dat bij een ander monument of pand niet. Je kunt voorafgaand aan je aanvraag overigens ook eerst advies aan de Erfgoedcommissie vragen. Dat doe je via een principeverzoek. Daarmee leg je je plannen eerst aan de commissie voor, waarna je een beeld krijgt van wat er zoal mogelijk is. Dat vergroot de kans op een succesvolle aanvraag. Een principeverzoek dien je eveneens in via www.omgevingsloket.nl.
Ook bij monumenten niet altijd omgevingsvergunning nodig
Voor een aantal specifieke werkzaamheden is het niet nodig een omgevingsvergunning aan te vragen. Meer informatie hierover is verkrijgbaar bij de beleidsmedewerker Cultuurlandschap, erfgoed en recreatie van de gemeente Nissewaard: 14-0181.
Laat ingrepen uitvoeren door erkende restauratiearchitect
Omgevingsvergunning of niet, het is verstandig je maatregelen door een erkende restauratiearchitect te laten uitvoeren. Hij of zij zal twee uitgangspunten hanteren: de ingrepen moeten omkeer zijn en ze mogen niet zichtbaar zijn. In de Welstandsnota 2017 staat waar duurzaamheidsmaatregelen bij dit soort panden in het algemeen aan moeten voldoen. Voor het plaatsen van zonnepanelen zijn specifieke regels in deze nota opgenomen (paragraaf 4.1).
- www.monumenten.nl (voor informatie over het verduurzamen van monumenten).
- www.degroenemenukaart.nl (voor mogelijke maatregelen om je monument te verduurzamen).
- www.nissewaard.nl/erfgoed (overzicht gemeentelijke monumenten).
- www.cultureelerfgoed.nl/monumentenregister (overzicht rijksmonumenten).
- www.ruimtelijkeplannen.nl (contouren beschermde dorps- en stadsgezichten).
- www.duurzaambouwloket.nl.
Foto bovenaan: dak met zonnepanelen bij een eendenkooi in Schipluiden (foto: Michel Mees, Collectie Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed).
Foto middelste rij, links: achterzetglas in de Bibliotheek der Letteren van de Universiteit Utrecht (foto: René de Wit, Metaglas (www.achterzetraam.nl)).
Overige foto's: voormalig schoolgebouw in beschermd stadsgezicht in Leiden, met zonnepanelen en warmtepomp die vanaf straatniveau niet zichtbaar zijn (foto's middelste rij, midden en rechts: Brigitte Kroone (kroonefotografie.nl); foto onderaan: Wouter van der Sar, Collectie Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed).
Architect duurzame herbestemming schoolgebouw Leiden: Ronald van der Voort (www.atelier-space.nl).
volg ons